Skąd ekspansja światła o tej barwie we współczesnym świecie? W znacznych ilościach emitują je wszechobecne ekrany urządzeń elektronicznych, oświetlenie typu LED i świetlówkowe, a nawet reflektory w samochodach. Pasmo niebieskie jest też naturalnie obecne w promieniowaniu słonecznym. To połączenie naraża nas na długotrwałą, intensywną ekspozycję na niebieskie światło, co z kolei skutkować może zmęczeniem oczu, ich podrażnieniem, suchością, słabym i nieostrym widzeniem, czy też łzawieniem, a nawet bólami głowy.
Druga grupa objawów jest związana z zaburzeniem rytmu dobowego. Promieniowanie tego typu (tu konkretnie pasmo o barwie niebieskoturkusowej) jest bowiem charakterystyczne dla światła dziennego i w ten właśnie sposób interpretowane przez fotoreceptory w naszych oczach – nawet jeśli emituje je oglądany późno w nocy telewizor. Może to utrudniać zasypianie, pogarszać jakość snu, a nawet powodować bezsenność.
Ochrona oczu przed światłem niebieskim - groźne promieniowanie
Co szczególnie istotne, niebieskie światło zwiększa też ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, czyli tzw. AMD. To schorzenie okulistyczne grożące poważnym upośledzeniem widzenia. Jak działa ten mechanizm?Wysokoenergetyczne promieniowanie niebieskie, a w zasadzie jego pasmo niebieskofioletowe, ogniskuje się w centralnej części siatkówki, czyli plamce żółtej. Tam oddziałuje na barwnik wzrokowy nazywany melanopsyną. Nie bierze ona udziału w procesie widzenia, ale oddziaływanie na nią światłem niebieskofioletowym powoduje powstawanie wolnych rodników, które uszkadzają komórki plamki. A te, niestety, nie mają zdolności do regeneracji.
Redukcja niebieskiego światła - nie jesteśmy bezbronni
Jak zatem ochronić oczy? Przede wszystkim należy w miarę możliwości skracać czas trwania ekspozycji na niebieskie światło. Chodzi zarówno o ograniczenie czasu spędzonego przed ekranami urządzeń elektronicznych czy w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem typu LED, jak i czasu przebywania na słońcu.Obiecujące wydają się być zwłaszcza okulary blokujące niebieskie i fioletowe pasmo promieniowania, które możemy nosić cały czas, nie tylko na zewnątrz, jak ma to miejsce w przypadku okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV. Produkt taki oferuje ZEPTER. Okulary Zepter Hyperlight® Eyewear chronią oczy przed wszystkimi rodzajami szkodliwego promieniowania, dzięki czemu pośrednio wpływają pozytywnie także na funkcje kognitywne, nastrój, czy równowagę hormonalną organizmu (to ostatnie dzięki normalizacji wydzielania dopaminy, serotoniny, melatoniny i kortyzolu).
Co więcej, ochrona delikatnych okolic oczu z ich pomocą to też wyjątkowo skuteczna prewencja… kurzych łapek. To zdecydowanie jeden z lepszych produktów na rynku, zapewniający skuteczną ochronę przed niebieskim światłem oraz uniwersalny, możliwy do stosowania przez cały dzień.
Autor: prof. Jerzy Szaflik
NOTA BIOGRAFICZNA
prof. dr hab. n. med. Jerzy Szaflik
Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej (1969 r.), od 25 lat związany jest z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym. W latach 1991-2014 Kierownik Katedry i kliniki Okulistyki II Wydziału lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jeden z najwybitniejszych polskich okulistów i wybitny mikrochirurg, stosujący z powodzeniem nowatorskie techniki operacyjne w transplantologii rogówki, usuwaniu zaćmy, leczeniu jaskry i skomplikowanych schorzeń gałki ocznej. Wykonał ponad 20 tys. operacji i kilka razy tyle diagnoz, zabiegów oraz długich procesów ratowania pacjentów przed życiem w ciemnościach.
Autor i współautor ponad 450 publikacji, w tym 69 w czasopismach zagranicznych, całkowity Impact Factor 95.726, liczba cytowani – ponad 430 (wyłączając autocytowania), autor i współautor ponad 530 wystąpień na zjazdach i konferencjach krajowych i zagranicznych, autor i współautor 38 podręczników oraz rozdziałów w podręcznikach, autor 3 patentów, autor 13 opracowań naukowych (ekspertyzy, opinie) na zamówienie, promotor 32 doktoratów, opiekun 8 habilitacji, recenzent 43 prac doktorskich, 31 rozpraw habilitacyjnych oraz recenzent licznych dorobków naukowych.
Jako prekursor okulistyki, profesor Jerzy Szaflik stworzył Bank Tkanek Oka w Warszawie, który rozpoczął swoją działalność w 1995 roku. Był inicjatorem budowy i wieloletnim dyrektorem Uniwersyteckiego Szpitala Okulistycznego. Wdrożył technikę zabiegu pozatorebkowego usunięcia zaćmy. Wraz z międzynarodowym zespołem badaczy skupił się na problemach genetyki okulistycznej. Jako jeden z pierwszych polskich chirurgów wprowadził nowoczesną metodę chirurgicznego usuwania zaćmy – fakoemulsyfikację, a w ostatnim czasie również usuwanie zaćmy przy użyciu lasera femtosekundowego.
W latach 1998-2012 był Konsultantem Kraju ds. Okulistyki. W latach 2004-2010 był Przewodniczącym Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Okulistycznego. W latach 2014-2016 był Zastępcą Przewodniczącego Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. W 2012 r. kapituła PAN zdecydowała się odznaczyć prof. Jerzego Szaflika Medalem PAN za szczególne zasługi dla nauki polskiej i światowej.
W roku 2018 powołał i przewodniczy interdyscyplinarnej grupie naukowców z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Politechniki Warszawskiej, którzy wraz z ekspertami w dziedzinie IT opracowali platformę e-jaskra, oparty o sztuczną inteligencję system wykorzystywany do badan przesiewowych w kierunku jaskry. Redaktor naczelny kwartalnika Okulistyka.
Aktualnie kieruje Centrum Mikrochirurgii Oka Laser i Centrum Badań Medycznych BRAND MED.
Wyróżnienia i odznaczenia, m.in.:
- Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski
- Krzyż Oficerski Odrodzenia Polskiza wybitne zasługi w pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej w dziedzinie medycyny
- Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy za rok 2002
- Złoty Medal im. Alberta Schweitzeraprzyznany przez Światową Akademię Medyczną
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Złoty Medal za długoletnią Służbę wręczony przez Prezydenta Bronisława Komorowskiego w roku 2011
- Medal Gloria Medicinae przyznany przez Polskie Towarzystwo Lekarskie
- Najwyższe odznaczenie Laudabilis przyznane przez Warszawskie Izby Lekarskie
- Odznaka Honorowa Polskiego Związku Niewidomych
- Medal Polskiej Akademii Nauk w roku 2012
- Polskie Towarzystwo Okulistyczne
- Polskie Towarzystwo Lekarskie
- American Academy of Ophthalmology
- European Contact Lens Society of Ophthalmologists
- International Council of Ophthalmology
- Deutsche Ophthalmologische Gesellschaft
- European Society of Cataract and Refractive