Odporność - dlaczego jest tak istotna?

Co wiemy o odporności? 

W lutym 2021 Panel Badawczy ARIADNA przeprowadził badanie “Co Polacy wiedzą o odporności?”. W jednym z pytań zapytano respondentów, co ich zdaniem negatywnie wpływa na działanie układu odpornościowego. Aż 70% osób wskazało, że spadek odporności jest związany ze stresem. Kolejne czynniki, które wpływają na sprawną odpowiedź immunologiczną to: brak aktywności fizycznej (68%), używki i zła dieta (obie odpowiedzi 60%) i nieprawidłowa higiena snu (61%).

Warto także przybliżyć odpowiedzi, które pokazują, w jaki sposób Polacy dbają o swoją odporność. Badanie było przeprowadzane w trakcie pandemii, co widać w odpowiedziach. W walce o odporność dominuje noszenie maseczki - odpowiedź wskazana przez 76% respondentów oraz mycie i dezynfekcja rąk 75%. Jakie czynności podejmują Polacy, aby być zdrowym? 47% badanych dba o zdrową dietę, 42% regularnie stosuje suplementy wspomagające odporność, 39% zadeklarowało, że zaszczepiło się na COVID, a 32% respondentów po prostu stara się wysypiać. 

Jak już wcześniej wspomniano, dwie odpowiedzi są ściśle związane z pandemią. Oczywiście te czynności, do których zaliczamy noszenie maseczki i dezynfekcję rąk są ważne i sprawiają, że mniej zarażamy, to nie są bezpośrednio związane z walką o odporność. Pozostałe odpowiedzi są zdecydowanie bardziej trafne i wskazują na prawidłowe czynniki w walce o sprawną odpowiedź immunologiczną. 

Co to jest odporność?

Odporność to stan, w którym organizm posiada zdolność do zwalczania niekorzystnych czynników zewnętrznych. Zaliczamy do nich m.in. infekcje bakteryjne, wirusowe oraz te wewnętrzne, nowotworowe. Co więcej, gdy odpowiedź immunologiczna jest na wysokim poziomie, organizm łagodniej przechodzi chorobę i szybko wraca do zdrowia. O kondycji odporności decydują przede wszystkim: 

• geny odziedziczone po rodzicach,
• ogólny stan organizmu,
• bakterie, wirusy i alergeny z którymi mieliśmy styczność przez całe życie.

Co osłabia odporność?

Wbrew pozorom dbanie o odporność nie należy do trudnych zadań. Najważniejsze jest jednak regularne dostarczanie organizmowi niezbędnych witamin, minerałów oraz innych substancji odżywczych. Niestety nieprawidłowa dieta w znacznym stopniu osłabia odporność. 

Nie sposób nie wspomnieć o tym jak ważną rolę w walce o odporność odgrywa sport. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że zarówno zbyt intensywne treningi, jak i ich brak źle wpływają na sprawną odpowiedź immunologiczną. 

Osłabiona odporność to także wina nieprawidłowej higieny snu. Sen u dorosłych osób nie powinien być krótszy niż 6-7 godzin. Taka ilość jest niezbędna każdemu człowiekowi do prawidłowego funkcjonowania. 

Kolejnym czynnikiem, który ma wpływ na odporność, jest stres. To, czy chorujemy, jest w ogromnym stopniu związane z przewlekłym napięciem emocjonalnym. Warto więc na ile to możliwe ograniczyć stresujące sytuacje w życiu codziennym. 

Jak wzmocnić odporność?

Praca nad odpornością trwa całe życie. Choć tak naprawdę wiele osób zaczyna o nią dbać dopiero w sezonie jesienno-zimowym. Najlepszym rozwiązaniem jest wprowadzenie do swojego stylu życia prawidłowych nawyków, które wzmocnią odporność. Okazuje się jednak, że układ immunologiczny można stymulować do prawidłowej pracy poprzez kilka czynników i systematycznych działań. 

Odpowiednie nawodnienie organizmu

Regularne picie wody wpływa na prawidłowe funkcjonowanie organizmu i zapobiega rozwojowi rozmaitych chorób. W jaki sposób woda wzmacnia odporność? Odpowiedź na to pytanie jest związana z błoną śluzową. Ta wyściółka przewodów i jamistych narządów wewnętrznych jest pierwszą barierą, chroniącą organizm przez wirusami i bakteriami. Z uwagi na to śluzówki nie mogą być wysuszone. Wyłącznie wtedy będą skutecznie pełnić swoją funkcję. Ile litrów wody należy pić w ciągu dnia, aby odpowiednio się nawodnić? U panów absolutnym minimum są 3 litry, panie powinny wypijać nieco ponad 2 litry. 

Zbilansowana dieta

Aby odpowiedź immunologiczna organizmu była na wysokim poziomie niezbędna jest dobrze zbilansowana dieta i odpowiednia suplementacja. Jadłospis powinien być dopasowany do wieku, płci, stylu życia i aktywności fizycznej. Warto w tym przypadku zasięgnąć porady u dietetyka. Warto także pamiętać o tym, że m.in. kawa, alkohol, papierosy zwiększają zapotrzebowanie organizmu na witaminy A, C i E i inne składniki wpływające na aktywność komórek odpornościowych.

Jak wzmocnić odporność przyprawami?

Pozostając w temacie odpowiednio zbilansowanej diety, nie sposób nie wspomnieć o przyprawach, które są idealnym sposobem na wzmocnienie odporności. Jakie zioła i przyprawy wspomagają działanie układu odpornościowego? W kuchni i gotowych potrawach nie może zabraknąć:

• kurkumy,
• imbiru,
• czosnku,
• cebuli,
• cynamonu,
• czarnego bzu - w tym przypadku chodzi o napar lub sok z czarnego bzu.

Miód a odporność

Na szczególną uwagę zasługuje także miód, który charakteryzuje się właściwościami antybiotycznymi, przeciwzapalnymi i wykrztuśnymi. Dodatkowo dostarcza on do organizmu trzy witaminy - A, C i E. Nie można też zapomnieć o tym, że jest to naturalny środek wspomagający system odpornościowy. 

Sok z dzikiej róży

Pierwszym skojarzeniem z witaminą C są owoce cytrusowe. Okazuje się jednak, że dzika róża ma 40 razy więcej witaminy C niż np. cytryna. Nic więc dziwnego, że ten owoc dba o odporność i chroni organizm przed infekcjami i chorobami. I choć zdecydowanie częściej dzika róża jest wykorzystywana w produktach kosmetycznych, można ją także spożywać. Najczęściej jest spotykana w formie domowych nalewek, soków i herbat. 

Aktywność fizyczna a odporność

Jak powszechnie wiadomo, ruch to zdrowie, ale aktywność fizyczna musi być dopasowana do wydolności oraz kondycji organizmu. Nie da się ukryć, że bardzo dobrym rozwiązaniem są regularne spacery. Okazuje się bowiem, że wysiłek fizyczny na świeżym powietrzu zwiększa dotlenienie i ukrwienie tkanek, co sprawia, że komórki odpornościowe są w stanie dotrzeć do każdego fragmentu ciała.

Zdrowy sen równa się zdrowe życie

Niestety jednym z najbardziej zaniedbanych czynników warunkujących odporność i zdrowie jest sen. Niezbędna liczba godzin potrzebnych do regeneracji i prawidłowego działania organizmu u osób dorosłych to minimum 6-7 godzin. Przewlekły niedobór snu sprawia, że walka z wszelkiego rodzaju patogenami jest utrudniona. Co więcej, w takiej sytuacji może dojść do uszkodzenia układu odpornościowego i przewlekłego stanu zapalnego. Warto mieć na uwadze fakt, że to wiąże się ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy, chorób serca, a nawet nowotworów. 

Witamina D w walce o odporność!

Witamina D jest potocznie nazywana witaminą słońca. Dlaczego? Ponieważ aby lekko uzupełnić jej niedobór, wystarczy spacer na świeżym powietrzu. Jak to możliwe? Witamina D jest wytwarzana na naszej skórze podczas ekspozycji na słońce. Jednak zarówno jesienią, jak i zimą gdy ciężko o słoneczne dni warto sięgnąć po odpowiednie produkty spożywcze takie, jak - mleko, jaja, żółty ser i ryby lub suplementy. Przede wszystkim z uwagi na to, że witamina słońca podnosi odporność, wzmacnia kości, łagodzi stany zapalne i reguluje poziom cukru we krwi. 

Nie tylko w sezonie wiosennym i jesienno-zimowym należy dbać o odporność. I choć swoistą odpowiedź immunologiczną dziedziczymy, w znacznym stopniu po przodkach to tak naprawdę wiele zależy od nas samych. Warto więc zmienić styl życia i wprowadzić nowe nawyki, które pozwolą prowadzić zdrowe i spokojne życie.