Co to są bóle pleców?
Bóle pleców to dolegliwość, która dotyka bardzo wiele osób. Dolegliwości bólowe mogą mieć wiele, często bardzo odmiennych przyczyn. W związku z tym źródło problemu bywa trudne do zdiagnozowania. Ból kręgosłupa może dotyczyć całego jego odcinka – od kręgów szyjnych po kość ogonową. Najczęściej pojawia się jednak w dole pleców oraz w okolicy szyi i karku. Może mieć różny charakter (np. ból pleców promieniujący, pulsujący, tępy), różne natężenie, a także dawać dodatkowe objawy, jak zaburzenia czucia.
Przyczyny bólu pleców
Najczęstszą przyczyną bólu pleców jest siedzący tryb życia. Masz pracę biurową, w której mało się poruszasz, a może pracujesz jako sprzedawca i cały dzień jesteś na nogach? Wieczorem odpoczywasz na kanapie, zamiast schodów zawsze wybierasz windę, a na zakupy jedziesz samochodem, mimo iż do sklepu masz 500 metrów? Jeżeli stronisz od jakiejkolwiek aktywności fizycznej, prawdopodobnie prędzej czy później zauważysz u siebie nasilające się dolegliwości bólowe. Dotyczy to głównie odcinka lędźwiowego, dodatkowo w konsekwencji pracy przy komputerze możesz odczuwać ból kręgosłupa szyjnego.
Winne mogą być też złe nawyki i nieprawidłowa pozycja np. podczas siedzenia, a do tego garbienie się, czy noszenie plecaka lub ciężkiej torby zawsze na tym samym ramieniu. U kobiet przyczyny bólu kręgosłupa należy szukać m.in. w chodzeniu w szpilkach.
Oczywiście ból pleców może wynikać także z wad postawy powstałych już w dzieciństwie, przede wszystkim takich jak lordoza czy skolioza. Zauważamy je przeważnie przy dźwiganiu lub gdy zbyt długo pozostajemy w jednej pozycji.
Opisane wyżej czynniki — jak przybieranie nieprawidłowej postawy czy noszenie ciężkiej torby — powodują nierównomierne obciążenie kręgosłupa. Wskutek tego napięte mięśnie stają się coraz słabsze.
Jeśli jednak ból kręgosłupa nasila się niezależnie od tego typu sytuacji, możliwe, że mają one poważniejsze źródło. Mogą być spowodowane m.in.:
- wypadnięciem dysku (powoduje on silny ból krzyża, niejednokrotnie towarzyszą mu zaburzenia czucia oraz trudności w poruszaniu się),
- skręceniem kręgosłupa (nawet podczas niegroźnego wypadku komunikacyjnego),
- złamaniami kręgosłupa (chociażby w wyniku osteoporozy),
- zwyrodnieniami (w starszym wieku, ale też jako skutek chorób zapalnych) oraz chorobami reumatycznymi.
Zdarza się również, że ból pleców wynika z innych, niespecyficznych czynników. Są to np.:
- półpasiec (zazwyczaj jest to ból pleców na dole),
- zawał,
- rozwarstwienie tętnicy szyjnej,
- zapalenie nerek,
- zapalenie trzustki,
- zapalenie płuc,
- zapalenie woreczka żółciowego,
- nowotwór jajników,
- choroby autoimmunologiczne jak zapalenie jelit, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa czy fibromialgia (w tym przypadku ból pojawia się w dolnej części kręgosłupa i rozchodzi się ku górze lub odcinku szyjnym i schodzi w dół).
Ból pleców na dole — czym jest spowodowany?
Coraz więcej osób cierpi na bóle pleców w dolnym odcinku kręgosłupa. Pojawia się on najczęściej w tzw. odcinku lędźwiowym, czyli między dwunastym żebrem a pośladkami. Często promieniuje do nóg. Jeżeli zlekceważymy dolegliwości, to ze sporadycznych mogą się one przeobrazić w przewlekłe i coraz ostrzejsze.
Skąd się bierze ból w dolnej części pleców? To może być objaw nieprawidłowej budowy, zmian zwyrodnieniowych, urazów, przeciążenia tkanek miękkich itd. Niejednokrotnie źródło problemu tkwi jednak nie w samym kręgosłupie, a poza nim. Winne mogą być choroby metaboliczne, nerek i układu moczowego, trzustki, jelit, bóle miesiączkowe i endometrioza u kobiet, choroby prostaty u mężczyzn, a nawet zaburzenia i choroby psychiczne (np. w stanach lękowych czy depresji).
Ból w plecach na górze — z czego wynika?
Ból górnej części pleców dotyczy z kolei fragmentu kręgosłupa od szyi do punktu poniżej dwunastego kręgu (tuż pod klatką piersiową). Charakteryzuje się uczuciem ciągnięcia, pieczenia, napięcia. Powstaje m.in. wskutek dźwigania ciężkich przedmiotów, ale też nieprawidłowej postawy (np. garbienie się czy ciągłe pochylanie głowy podczas pracy przy komputerze) i przeciążenia mięśni. Może promieniować do ręki.
Ból pleców — leczenie
Boli Cię odcinek lędźwiowy, piersiowy lub odczuwasz inne, nieprzyjemne dolegliwości związane z kręgosłupem? Nie zwlekaj z podjęciem odpowiedniego leczenia, inaczej pozostanie Ci już tylko operacja chirurgiczna.
W pierwszej kolejności warto skonsultować się ze specjalistą, np. z ortopedą. Lekarz przeprowadzi badanie oraz może Cię też skierować na prześwietlenie lub nawet na rezonans magnetyczny. Następnie wdroży odpowiednie leczenie. Leczenie bólu kręgosłupa może wymagać np. długiej rehabilitacji albo fizjoterapii. Zastosowanie znajdują także masaże lecznicze polegające przede wszystkim na niwelowaniu napięć i rozluźnianiu mięśni. Kiedy tylko stan zdrowia na to pozwoli, należy rozpocząć terapię ruchową. Kluczowe dla utrzymania dobrej kondycji pleców jest regularne uprawianie sportu.
Jeśli czujesz lekki albo średni ból, możesz sięgnąć po przeciwbólowe niesteroidowe leki przeciwzapalne dostępne bez recepty. Nie traktuj tego jednak jako leczenie właściwe — to tylko metoda wspomagająca. Środków przeciwbólowych nie należy brać przez zbyt długi czas.
Jak zapobiegać bólowi pleców?
Nikogo tu nie zdziwimy: najlepszym sposobem na ból kręgosłupa jest przeciwdziałanie. Jeżeli będziesz bagatelizować dolegliwości bólowe, zamiast walczyć ze źródłem problemu, wkrótce może dojść do zaostrzenia objawów. Jak możesz poradzić sobie z bólem, zanim się pojawi?
- Regularna aktywność fizyczna może znacznie poprawić kondycję nie tylko pleców, ale i całego organizmu. Warto wybierać przede wszystkim sporty ogólnorozwojowe, skupione na różnych grupach mięśniowych, ale szczególnie na wzmocnieniu mięśni pleców, pośladków i brzucha (które tworzą „gorset” podtrzymujący kręgosłup). Świetnie sprawdzają się tu też ćwiczenia rozciągające typu joga czy pilates, zwiększające elastyczność mięśni.
- Pamiętaj, że dodatkowe kilogramy negatywnie działają na kręgosłup. Otyłość może prowadzić do skrzywienia kręgosłupa i przeciążenia mięśni, a nawet do uszkodzenia dysku.
- Zadbaj o ergonomię swojego miejsca pracy. Upewnij się, czy monitor jest ustawiony na wysokości Twojego wzroku oraz czy krzesło zapewnia stabilne podparcie dla Twojego ciała. Pamiętaj o podstawowych zasadach prawidłowego siedzenia: usiądź wygodnie, nie garb się, nie zakładaj nogi na nogę.
- Jeżeli to możliwe, ograniczaj ciężką pracę fizyczną. Może ona powodować powstawanie napięć w obrębie kręgosłupa.
- Naucz się prawidłowo podnosić ciężkie przedmioty z ziemi. Zamiast się pochylać, kucnij.
- Kup dobry, nie za miękki materac oraz poduszkę zapewniającą optymalne podtrzymanie szyi i karku.
- Jeśli jesteś kobietą — zrezygnuj ze szpilek lub zakładaj je tylko na specjalne okazje. Podziękują Ci za to nie tylko stopy, ale i kręgosłup.
Bolą Cię plecy? Nie bagatelizuj tego! Możliwe, że przyczyny są błahe i wystarczy kilka drobnych zmian, aby sobie z nimi poradzić. Zdarza się jednak, że to objaw poważniejszej choroby.